Tính đến nay giá xăng dầu ở thị trường Việt Nam đã có 19 lần điều chỉnh chủ yếu là tăng giá. Ở thời điểm cuối tháng 7/2022 thì giá bán lẻ xăng dầu vẫn cao hơn thời điểm đầu tháng 1/2022 từ 2.500đ đến 3.600đ/lít, dầu Diezen cao hơn khoảng 5.000đ/lít. Chính vì vậy mà giá hàng hoá trên thị trường tháng 7/2022 hầu như chưa giảm, thậm chí một số mặt hàng còn tăng lên như thịt lợn, thịt bò, …

Việc tăng giá xăng dầu có nhiều tác động đến sản xuất kinh doanh dịch vụ của doanh nghiệp và đời sống tiêu dùng của nhân dân. Chi phí xăng dầu chiếm 3,5% tổng chi phí sản xuất xã hội nên giá xăng dầu tăng cao khiến chi phí sản xuất bị tăng cao, năng lực cạnh tranh về giá của hàng hoá bị suy giảm. Nhiều mặt hàng từ tháng 2 tháng 3/2022 đã bắt đầu tăng giá làm nhiều đợt do giá xăng dầu tăng lên, thấp nhất từ 5%, cao nhất đến 15-20% thậm chí cao gấp rưỡi, gấp đôi. Điều đó làm cho đời sống của các gia đình bị khó khăn nhiều bề.

Ngày 25/7 cả dầu Brent và WTI đều khởi động tuần giao dịch mới với tư thế tăng tốc, dầu WTI vượt 95 USD, dầu Brent lên mức 104 USD/thùng. Những yếu tố làm cho việc giảm giá xăng dầu không được chắc chắn và ổn định là nguồn cung tiếp tục bị thắt chặt mặc dù có lúc cũng khôi phục lại sản lượng khai thác. Căng thẳng quân sự giữa Nga và Ukraine vẫn chưa có điểm dừng, Sự hồi phục của kinh tế thế giới nhất là của Trung Quốc, EU, … chưa bền vững. Nhu cầu dầu thô cuối năm chắc chắn sẽ tăng lên do thời tiết dần giá lạnh. Quyết định tăng lãi suất của Fed có tác động không nhỏ đến giá dầu thế giới. Tình hình trên cho thấy sản xuất và tiêu dùng ở thế giới cũng như sản xuất tiêu dùng ở Việt Nam còn phụ thuộc rất lớn vào sự tăng giảm của giá xăng dầu trong những tháng cuối năm và những năm tiếp theo. Do đó, việc điều hành của chúng ta cần phải chủ động hơn, linh hoạt hơn để đảm bảo giữ ổn định mặt hàng chiến lược này cho sản xuất và đời sống. Việt Nam cần chủ động nguồn cung xăng dầu từ sản xuất trong nước và nhập khẩu, thay việc bình ổn giá bằng tiền. Nhà nước cần đầu tư kho dự trữ xăng dầu quốc gia đủ lớn để chủ động điều tiết giá cả mỗi khi có biến động lên xuống, tổ chức chuỗi cung ứng xăng dầu hiệu quả, giảm chi phí phục vụ đắc lực cho xã hội, bỏ và giảm ngay các loại thuế không phù hợp làm giá xăng dầu trong nước cao một cách vô lý như hiện nay. Trước mắt, Quốc hội cần quyết định giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT nhập khẩu để xăng dầu về mức 20.000-22.000đ/lít, tạo điều kiện cho sự hồi phục phát triển sản xuất kinh doanh và giảm bớt khó khăn cho đời sống tiêu dùng xã hội. Đó là những việc cần làm ngay của bài toán xăng dầu từ nay đến cuối năm tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế trong 2023 và những năm tiếp theo. Các bộ ngành không nên bỏ lỡ thời cơ giảm thuế một lần nữa, lấy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp cũng như ổn định đời sống của nhân dân làm mục tiêu phục vụ./.