Năm 2023, chỉ số hiệu quả logistics của Việt Nam xếp 43/139 (xếp hạng của World Bank), các chỉ số thành phần về hiệu quả vận chuyển quốc tế, hạ tầng và hiệu quả hải quan được cải thiện. Việt Nam thuộc nhóm 5 thị trường dẫn đầu ASEAN. Về đường bộ, Việt Nam đã có trên 2.000 km đường bộ cao tốc và phấn đấu hoàn thành tổng 3.000 km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025. Quốc hội khóa XV đã thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, sơ bộ tổng vốn 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương 67 tỷ USD, hoàn thành năm 2035, kết nối đường sắt với Lào, Trung Quốc. Hệ thống sân bay phát triển tương đối tốt; hoàn thiện khu xử lý hàng hóa riêng biệt tại các cảng hàng không. Năng lực đường thủy nội địa được nâng cao với 298 cảng nội địa; hình thành các cảng biển cửa ngõ, bến chuyên dùng gắn với khu công nghiệp trung tâm công nghiệp. Thúc đẩy đầu tư các trung tâm logistics và chuyển sang trung tâm thế hệ mới ứng dụng công nghệ 4.0.
Năm 2023 đã có 7.919 doanh nghiệp logistic được thành lập mới với khả năng cạnh tranh ngày càng cao. Việt Nam đứng đầu ASEAN về số doanh nghiệp được cấp phép vận chuyển đường biển đi và đến Hoa Kỳ. Ngành logistics đã đóng góp quan trọng vào thành tựu tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa 10 tháng năm 2024 đạt 647,87 tỷ USD, tăng 15,8% (tương ứng tăng 88,57 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, dịch vụ logistic của Việt Nam vẫn còn những bất cập, điểm nghẽn như chi phí cao, nhận thức còn hạn chế dẫn đến sức cạnh tranh thấp, quy mô ngành logistics so với quy mô nền kinh tế quốc gia chỉ đạt 10%, so với quy mô ngành logistic thế giới chỉ đạt 0,4%. Năng lực của doanh nghiệp và ngành dịch vụ logistic trong nước còn yếu, dẫn tới để tuột thị phần vào tay doanh nghiệp nước ngoài, không hỗ trợ được doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước.
Trước những thực thực tế này, tại Diễn đàn Logistics với chủ đề “Khu thương mại tự do - Giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng logistics" mới đây, Thủ tướng nêu rõ 3 mục tiêu phát triển ngành logistics, góp phần phục vụ mục tiêu lớn phát triển đất nước: Giảm chi phí logistics so với GDP Việt Nam xuống còn 15% trong năm 2025; nâng tỷ trọng ngành logistics Việt Nam trong GDP lên 15%, phấn đấu đạt 20%; nâng tỷ trọng của ngành logistics Việt Nam so với quy mô ngành logistics toàn cầu lên 0,5% và phấn đấu đạt 0,6%; nâng tốc độ tăng trưởng của ngành logistics Việt Nam lên 20%/năm.
Để thực hiện 3 mục tiêu này, Thủ tướng đề ra 7 giải pháp, bao gồm nâng cao nhận thức, khai thác, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh; Xây dựng hạ tầng logistics hiện đại, thông suốt; Xây dựng quản trị thông minh và đào tạo nhân lực chất lượng cao cho ngành logistics; Đẩy mạnh hội nhập, ngoại giao logistics và hiện đại hóa ngành logistics nội địa; Xây dựng và phát triển quốc gia thương mại tự do, đồng thời quản lý hiệu quả, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững môi trường hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển; Kết nối chặt chẽ giữa các phương thức giao thông trong nước và với giao thông quốc tế. Trong đó, điểm nhấn quan trọng nhất là tạo đột phá thể chế theo hướng thông thoáng để phát triển ngành xứng tầm, với quan điểm "thể chế là nút thắt của nút thắt", là "đột phá của đột phá"./.