Một năm trước, hàng nghìn xe nông sản ùn ứ tại các cửa khẩu biên giới Lạng Sơn và Quảng Ninh đã khiến cho lực lượng chức năng gặp rất nhiều khó khăn. Nhìn lại một năm đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp để tháo gỡ những nút thắt trong xuất nhập khẩu biên mậu, ông Vy Công Tường - Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn - chia sẻ với Báo Tiếng nói Việt Nam:

Thưa ông, năm 2022 hoạt động của Hải quan Lạng Sơn có những điểm gì nổi bật?

Năm 2022 là một năm rất khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Đặc biệt vào thời điểm đầu năm, tình hình dịch bệnh trên thế giới cũng như ở Việt Nam rất phức tạp. Do đó, hoạt động xuất khẩu nhập khẩu đã có lúc bị đình trệ, hàng hóa xuất khẩu tồn trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đến hàng nghìn container, rất nhiều ngày không thể xuất khẩu được. 

Tuy nhiên, bằng các nỗ lực của UBND tỉnh Lạng Sơn, các ngành, các cấp chủ động trao đổi với phía bạn Trung Quốc áp dụng biện pháp thuận lợi nhất cho hoạt động xuất nhập khẩu, đến thời điểm hiện nay hoạt động xuất nhập khẩu đã có những cải thiện tích cực. Mặc dù phía Trung Quốc vẫn áp dụng các biện pháp phòng chống dịch rất nghiêm ngặt, nhưng lượng hàng hóa thông quan qua cửa khẩu đã tăng lên rất cao so với thời kỳ đầu năm. Đặc biệt đối với hàng nông sản, từ nay đến cuối năm vào vụ thu hoạch cũng như nhu cầu tiêu dùng của phía bạn rất lớn, và lượng hàng theo như thông lệ hàng năm và cuối năm lượng hàng đưa lên cửa khẩu biên giới rất nhiều. Cơ quan hải quan chúng tôi phối hợp với các ngành, các cấp trên địa bàn phấn đấu tìm hiểu mọi khó khăn, vướng mắc phát sinh từ phía bạn để từ đó tháo gỡ cho doanh nghiệp và người dân. Để làm sao thời điểm cuối năm hàng hóa nông sản xuất một cách thuận lợi nhất, không tồn đọng tại cửa khẩu, ảnh hưởng đến chất lượng của hàng hóa.

Theo dự báo của ông, trong đợt Tết này tình hình lưu thông hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới Lạng Sơn như thế nào?

Hiện nay, trung bình mỗi ngày, lượng hàng hóa thông quan qua các cửa khẩu trên địa bàn Lạng Sơn vào khoảng từ 500 - 700 container hàng hóa từ hai chiều. Trong đó hàng xuất khẩu trung bình hiện nay có thể xuất một ngày trên 300 container.

Phía Trung Quốc hiện đang áp dụng các pháp lệnh về truy xuất nguồn gốc cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm đối với hàng hóa nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, theo Lệnh 248, 249 kiểm tra rất nghiêm ngặt. Do đó các hiệp hội doanh nghiệp xuất khẩu nông sản và người dân cần quan tâm đến việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như chất lượng trong các khâu từ sản xuất, đóng gói đến xuất khẩu sang phía bạn để xuất khẩu một cách thuận lợi nhất. Tránh trường hợp không đảm bảo chất lượng, khiến phía Trung Quốc trả về, ảnh hưởng rất lớn đến chi phí cũng như sức lực của người lao động.

Vậy ông dự báo như thế nào về tiềm năng xuất khẩu nông sản qua các cửa khẩu biên giới ở Lạng Sơn năm 2023?

Năm 2023 trước mắt là vẫn thấy rất nhiều khó khăn, đặc biệt là tình hình dịch bệnh trên thế giới vẫn còn diễn biến phức tạp, do đó, việc phòng chống dịch phía Trung Quốc chắc chắn vẫn tiếp tục là rất nghiêm ngặt dẫn tới hàng hóa thông quan qua cửa khẩu ảnh hưởng rất nhiều do thời gian thông quan chậm. Tuy nhiên, tôi nghĩ dịch bệnh rồi sẽ hết và việc thông thương hàng hóa sẽ trở lại bình thường

Trước tình hình đó, ông có lưu ý gì đối với các địa phương để có thể tận dụng cơ hội cũng như tránh những khó khăn có thể lường trước được?

Với tình hình xuất khẩu nông sản qua địa bàn như hiện nay là tỉnh Lạng Sơn đã giao cho Sở Công Thương Lạng Sơn là đơn vị chủ trì, phối hợp các ngành nắm bắt tình hình thường xuyên hằng ngày để thông tin kịp thời đến các địa phương phía Nam nơi sản xuất ra nông sản. Chúng tôi mong muốn các địa phương có hàng xuất khẩu quan tâm đến thông tin của tỉnh Lạng Sơn, hàng ngày trao đổi trực tiếp với Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn để nắm bắt cơ hội xuất khẩu thuận lợi nhất. 

Hiện nay, Việt Nam và Trung Quốc đã ký nghị định thư xuất khẩu chính ngạch một số mặt hàng nông sản sang Trung Quốc, ví dụ như sầu riêng, chanh leo, chuối và một số mặt hàng khác. Phía Trung Quốc vẫn duy trì hoạt động kiểm tra chất lượng, và cơ bản đến thời điểm này, các doanh nghiệp và người dân đã nắm bắt được đầy đủ các quy định và xuất khẩu một các bình thường rồi, rất hiếm trường hợp hàng hóa bị trả về.

Tuy nhiên, cũng từ việc xuất khẩu được sầu riêng sang Trung Quốc thì các địa phương bắt đầu xuất hiện tình trạng bùng nổ trồng sầu riêng để có thể tận dụng cơ hội. Đối với kinh nghiệm làm thủ tục đối với hàng nông sản xuất khẩu qua biên giới Lạng Sơn nhiều năm, chúng tôi thấy nông sản Việt Nam vẫn hay rơi vào tình trạng được mùa thì mất giá. Đây là vấn đề liên quan đến quy hoạch trong nuôi trồng. Nếu chúng ta không nắm bắt được nhu cầu thị trường là bao nhiêu mà cứ sản xuất ồ ạt thì chắc chắn sẽ có lúc cung cầu sẽ không gặp nhau, dẫn đến quá tải, ảnh hưởng đến chất lượng, giá thành sản xuất của người dân và dễ gây nên tình trạng ứ đọng hàng hóa, kể cả ở cửa khẩu.

Xin cảm ơn ông!