Hàng chục năm qua, nhiều người dân ở phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội liên tục gửi đơn tới chính quyền địa phương và cơ quan chức năng đề đạt nguyện vọng được khôi phục lại giếng đình Vĩnh Tuy Đoài. Trớ trêu thay, đất giếng đình vẫn đang bị một hộ dân chiếm dụng.
Thuê đất sản xuất trái phép rồi chiếm dụng
Di tích đình Vĩnh Tuy Đoài được xây dựng khoảng cuối thế kỷ 15, gắn liền với chiến công năm 1471 của Hoàng đế Lê Thánh Tông. Đất đình được thể hiện trên bản đồ của Sở Địa chính Đông Dương năm 1936 và Sở Nhà đất TP Hà Nội năm 1960. Ông Dương Văn Côn, thành viên Ban khánh tiết đình Vĩnh Tuy Đoài, cho biết: “Khu đất giếng đình nhiều năm nay bị một gia đình chiếm dụng trái phép, tự gắn biển số nhà 40 phố Vĩnh Tuy. UBND phường Vĩnh Tuy và chúng tôi đã nhiều lần tổ chức đối thoại cùng hộ gia đình đó nhưng vẫn chưa giải quyết được. Nguồn gốc thửa đất khoảng 270m2 này trước là giếng đình Vĩnh Tuy Đoài. Bản đồ thời Pháp cũng xác định như vậy. Năm 2009 khi lập hồ sơ xây dựng lại đình Vĩnh Tuy Đoài, các kiến trúc sư cũng giữ nguyên thiết kế giếng đình ở phía trước”.
Theo hồ sơ người dân cung cấp, năm 1981, ông Vương Ngọc Sơn thuê khu đất làm xưởng đúc gang. Năm 1988, ông Vương Ngọc Sơn chết và ông Vương Ngọc Quang (em trai ông Sơn) mua lại khu đất từ vợ ông Sơn là bà Vũ Thị Thê (giấy tờ mua bán viết tay, không có chứng nhận của chính quyền địa phương). Năm 1995, nhiều người dân ở phường Vĩnh Tuy có đơn đề nghị trả lại đất giếng đình Vĩnh Tuy Đoài. Sở Quản lý ruộng đất và đo đạc Hà Nội (nay là Sở Tài nguyên và Môi trường) đã giải quyết đơn. Giám đốc Sở Quản lý ruộng đất và đo đạc Hà Nội, ông Đỗ Ngọc Tước đã ký văn bản số 43/CVTT-RĐ giải quyết đơn, nêu rõ: “Lô đất sản xuất Ngọc Phong được UBND phường Vĩnh Tuy cho phép là không đúng thẩm quyền. Việc sử dụng là chưa hợp pháp…”. Đồng thời kiến nghị “yêu cầu tổ sản xuất Ngọc Phong làm hồ sơ thuê đất theo quy định pháp luật” nhưng ông Vương Ngọc Quang không thực hiện. Năm 1995, Sở Quản lý ruộng đất và đo đạc TP Hà Nội cũng xác nhận thửa đất này thuộc khuôn viên giếng đình…
Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 1/8/2017, UBND phường Vĩnh Tuy có Thông báo số 260/TB-UBND trả lời đơn thư của nhân dân và Ban Khánh tiết đình Vĩnh Tuy Đoài. Nội dung thông báo ghi ý kiến của cuộc đối thoại ngày 31/5-2017 giữa UBND phường Vĩnh Tuy, Ban Khánh tiết đình Vĩnh Tuy Đoài và ông Vương Ngọc Quang. Theo văn bản thì tại cuộc đối thoại, ông Vương Ngọc Quang đề nghị UBND phường giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông. Nhưng ông Quang không đưa ra được giấy tờ chứng minh việc sử dụng đất của ông đúng pháp luật. Trong khi đó, đại diện tổ dân phố, một số hộ dân, Ban Khánh tiết đình Vĩnh Tuy Đoài và các ban ngành đoàn thể phường đưa ra được các chứng cứ chứng minh khu đất được coi là số 40 phố Vĩnh Tuy thuộc đất giếng đình. Về phía UBND phường ghi nhận các ý kiến và ngày 3/7/2017 có Báo cáo số 127/BC-UBND gửi UBND quận Hai Bà Trưng, Phòng Tài nguyên môi trường xin ý kiến chỉ đạo, giải quyết.
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Nam Sơn, Phó Chủ tịch UBND phường Vĩnh Tuy cho biết: Về khu đất tranh có nguồn gốc đất giếng đình, ngày 4/12/2015 lãnh đạo UBND phường Vĩnh Tuy đã có văn bản số 313/UBND gửi UBND quận Hai Bà Trưng đề nghị thu hồi giải phóng mặt bằng khu đất để tái tạo lại giếng đình.
Liên quan đến đất giếng đình Vĩnh Tuy Đoài, ngày 30/6/2018, Phòng Văn hóa Thông tin quận Hai Bà Trưng có văn bản số 260/VTHTT gửi UBND quận Hai Bà Trưng. Nội dung văn bản viết: “Tại văn bản số 1223/TTTP ngày 27/3/2018 của Thanh tra nhà nước TP Hà Nội đã đề xuất kiến nghị UBND TP chỉ đạo UBND quận Hai Bà Trưng, phối hợp sở TNMT, Sở Văn hóa Thể thao xem xét kiến nghị, phản ánh của một số hộ dân có đơn đề nghị thu hồi diện tích đất ông Vương Ngọc Quang đã sử dụng tại 40 phố Vĩnh Tuy theo quy định”.
Chơi “bóng ma”?
Việc tranh chấp về khu đất giữa tập thể người dân, Ban Khánh tiết đình Vĩnh Tuy Đoài và gia đình ông Quang đã kéo dài mấy chục năm. Tuy nhiên, nguồn gốc đất tại 40 phố Vĩnh Tuy là đất giếng thuộc đình Vĩnh Tuy Đoài. Thế nhưng, ông Vương Ngọc Quang lại viết đơn gửi lên UBND TP Hà Nội, cho rằng UBND phường Vĩnh Tuy có nhiều văn bản báo cáo không đúng sự thật, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích chính đáng của gia đình. Từ đó dẫn đến việc Văn phòng UBND TP Hà Nội có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ của Chủ tịch UBND TP Hà Nội giao UBND quận Hai Bà Trưng kiểm tra, giải quyết theo quy định pháp luật. Tiếp đó lại có văn bản giao Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường chủ trì phối hợp với Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng xem xét, báo cáo Thành ủy, UBND TP Hà Nội trước ngày 10/9/2017.
Và để tránh né việc giải quyết theo thẩm quyền của mình, ngày 2/8/2017, Phòng Tài nguyên và Môi trường UBND quận Hai Bà Trưng ra văn bản số 1137/TN&MT gửi UBND phường Vĩnh Tuy đề nghị “xem xét cấp giấy chứng nhận cho gia đình ông Vương Ngọc Quang theo đúng quy định”.
Ngày 24/5/2018 bà Đỗ Phương Nga, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Tuy lại ký văn bản số 111/BC-UBND gửi UBND quận Hai Bà Trưng nêu rõ: “UBND phường Vĩnh Tuy xin báo cáo, xin ý kiến các cơ quan chức năng quận Hai Bà Trưng, nghiên cứu xem xét hướng dẫn UBND phường thực hiện trên cơ sở nhu cầu cần thực tế sử dụng đất tại địa phương (chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh sang đất phục vụ cộng đồng dân cư hoặc đất có mục đích khác phù hợp với tình hình hiện nay)”.
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Nam Sơn, Phó Chủ tịch UBND phường Vĩnh Tuy nói: “Về khu đất có nguồn gốc giếng đình Vĩnh Tuy Đoài, tranh chấp đã nhiều năm. UBND phường Vĩnh Tuy cũng đã có văn bản trình UBND quận Hai Bà Trưng xin ý kiến giải quyết. Tuy nhiên đến nay UBND quận Hai Bà Trưng vẫn chưa có văn bản trả lời. Theo tôi, để có thể thu hồi được khu đất đó trả lại đất đình thì cơ quan có thẩm quyền cần chuyển đổi từ đất sản xuất kinh doanh sang đất tín ngưỡng. Mà thẩm quyền này thuộc UBND TP Hà Nội”./.