Ngày 29/9/2022, Báo TNVN đã có bài viết “Công nhân khốn khổ vì công ty nợ BHXH”. Theo đó trong 9 năm qua, Công ty cổ phần Khóa Minh Khai nộp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) hằng năm luôn thấp hơn rất nhiều so với số phát sinh, chưa kể số nợ năm trước chuyển sang. Hơn thế, BHXH huyện Thanh Trì  từng ra quyết định xử phạt nhưng Công ty cổ phần Khoá Minh Khai chây ỳ chưa khắc phục.

Đã bị xử phạt nhưng không khắc phục

Tại Quyết định xử phạt hành chính số 55/QĐ-XPHC, ngày 7/6/2022 của Chánh Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH, quyết định xử phạt 150 triệu đồng với hành vi vi phạm hành chính chậm đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đối với Công ty cổ phần khoá Minh Khai.

Theo đó, tính đến tháng 8/2022, Công ty cổ phần Khóa Minh Khai đang nợ 12.256.263.202 đồng tiền BHXH, Bảo hiểm y tế (BHYT), BHTN, trong đó tiền nợ gốc là: 7.125.488.564 đồng; tiền lãi là: 5.130.774.638 đồng.

“Sau khi thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xử phạt, chúng tôi đã đôn đốc thu nợ theo đúng quy trình. Sáng 20/7, trong buổi làm việc với BHXH huyện Thanh Trì, đại diện Công ty cổ phần Khoá Minh Khai cho biết là chưa thể trả ngay tổng nợ, nhưng sẽ trả trong thời gian sớm nhất. Với trường hợp người lao động sắp nghỉ chế độ, công ty có tờ trình gửi lên Tổng Công ty Cơ khí xây dựng để vay vốn khắc phục việc này”, ông Nguyễn Tân Nhã, Tổ trưởng Tổ thu cấp sổ thẻ, thanh tra, kiểm tra của BHXH huyện Thanh Trì, cho biết.

Hành vi của Công ty cổ phần Khoá Minh Khai đã vi phạm quy định tại Điểm a, Khoản 5, Điều 39 Nghị định số 12 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Từ đó, buộc công ty truy nộp số tiền BHXH bắt buộc, BHTN và số tiền lãi phải đóng theo quy định của Luật BHXH năm 2014.

Theo tìm hiểu của phóng viên, UBND huyện Thanh Trì đã yêu cầu trước ngày 30/9/2022, Công ty Khóa Minh Khai phải có kế hoạch nộp số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN; chủ động phối hợp với BHXH huyện Thanh Trì thực hiện việc tách đóng, chốt sổ cho những trường hợp đã nghỉ chế độ, nghỉ làm. Ngoài ra, nộp số tiền nợ nghĩa vụ thuế đối với Ngân sách Nhà nước, chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, Công ty cổ phần Khóa Minh Khai vẫn chây ỳ chưa khắc phục.

Theo ông Nhã, sau thời hạn đôn đốc, nếu Công ty cổ phần Khoá Minh Khai vẫn không nộp số tiền nợ BHXH, BHXH huyện Thanh Trì tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, chuyển sang cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý.

Có thể khởi kiện

Chị Tống Thu Huyền, công nhân xưởng lắp ráp của Công ty cổ phần Khóa Minh Khai, đại diện cho nhiều công nhân của Công ty này chia sẻ với phóng viên Báo TNVN: “Suốt thời gian làm việc, hằng tháng, công ty vẫn khấu trừ lương của người lao động để nộp các loại bảo hiểm, nhưng trên thực tế lại chây ỳ nghĩa vụ này với cơ quan BHXH, khiến quyền lợi của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”.

Công nhân lao động có lý do để thắc mắc, thậm chí bức xúc, bởi theo quy định tại Điều 21, Điều 86 Luật BHXH 2014 thì người sử dụng lao động có trách nhiệm hằng tháng đóng BHXH bằng 3% vào Quỹ ốm đau và thai sản; 1% (từ 15/7/2020 là 0,5% hoặc 0,3%) vào Quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 14% vào Quỹ hưu trí và tử tuất. Đồng thời, người sử dụng lao động trích từ tiền lương của người lao động theo quy định để đóng cùng một lúc vào quỹ BHXH.

Còn theo Điều 17, Luật BHXH 2014, quy định hành vi trốn đóng, chậm đóng và chiếm dụng tiền đóng BHXH của người lao động thuộc các hành vi bị nghiêm cấm. Thực tế, Công ty cổ phần Khóa Minh Khai đã bị xử phạt vì hành vi nói trên nhưng tình trạng chây ỳ vẫn chưa được khắc phục.

Bên cạnh đó, tại Khoản 7, Điều 39 Nghị định 12/20222/NĐ-CP quy định biện pháp khắc phục hậu quả như sau: Buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc phải đóng cho cơ quan BHXH; Buộc người sử dụng lao động nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng, chiếm dụng tiền đóng. Nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc Nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng và khoản tiền lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại Nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan BHXH; Cá nhân khi có hành vi chậm đóng BHXH sẽ bị phạt từ 12% đến 15% tổng số tiền đóng BHXH bắt buộc nhưng không quá 75.000.000 đồng. Ngoài ra, còn phải nộp lại số tiền chậm nộp và tiền lãi chậm nộp. Đối với tổ chức, mức phạt sẽ gấp 02 lần cá nhân theo Khoản 1, Điều 5 Nghị định 12/20222/NĐ-CP.

Như vậy, nếu Công ty cổ phần Khoá Minh Khai tiếp tục chây ỳ chưa khắc phục hậu quả, BHXH huyện Thanh Trì có thể hoàn thiện hồ sơ, chuyển sang cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý. Tập thể người lao động có thể khởi kiện Công ty cổ phần Khoá Minh Khai ra toà dân sự để giải quyết tranh chấp theo các quy định của pháp luật./.