Sau hai năm du lịch bị đóng băng vì tác động xấu từ dịch Covid-19, ngày 15/3 tới là thời điểm Việt Nam chính thức mở cửa trở lại hoạt động du lịch trong điều kiện “bình thường mới”. Tuy nhiên, xung đột Nga - Ukraine đã khiến du lịch ở nhiều địa phương và doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề.

Khó chồng thêm khó

Theo tổng hợp của hãng tin CNN, tính đến ngày 1/3/2022, đã có hơn 30 quốc gia đóng cửa không phận đối với Nga. Và ngược lại, cơ quan hàng không dân dụng Nga cũng thông báo đã đóng cửa không phận đối với ít nhất 37 quốc gia. Các tuyến bay vòng tránh không phận bị đóng cửa khiến chi phí hàng không tăng cao, ảnh hưởng xấu cho ngành du lịch vốn đang phải gồng mình phục hồi sau 2 năm đại dịch. Bên cạnh đó còn ảnh hưởng của giá xăng dầu, của giao dịch ngoại tệ, thanh toán quốc tế nào đối với đồng rúp của Nga... Các điểm đến được người Nga ưa thích đều ghi nhận tỷ lệ hủy chuyến cao kỷ lục trong 3 ngày từ 24 - 26/2, trong đó Cộng hòa Cyprus có tỷ lệ hủy chuyến cao tới 300%, Ai Cập (234%), Thổ Nhĩ Kỳ (153%), Vương quốc Anh (153%), Armenia (200%), Maldives (165%)...

Thị trường du lịch Việt Nam cũng chung số phận. Bình Thuận và Khánh Hòa là hai địa phương trọng điểm thu hút du khách Nga và Đông Âu. Ông Trần Văn Bình - một nhà đầu tư du lịch ở Mũi Né có gần 30 năm sống ở châu Âu - cho rằng việc một số ngân hàng Nga bị loại khỏi hệ thống thanh toán tài chính quốc tế sẽ gây khó khăn cho các hãng lữ hành Nga chuyên tổ chức đưa du khách từ Nga sang Nha Trang, Mũi Né, Phú Quốc. Theo ông Bình, mỗi năm có tới 500.000 khách Nga và Ukraine đến Mũi Né (Bình Thuận) và Nha Trang (Khánh Hòa). Hiện nhiều tour đưa khách Nga sang Việt Nam đã bị hủy. Thiệt hại lớn nhất là các resort ở Mũi Né, Nha Trang…

Ông Lê Ngọc Hà - Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Hoàng Ngọc - phân tích, hiện đồng rúp đang xuống đáy, lạm phát tăng cao, sức mua của người dân Nga giảm mạnh. Các hợp đồng của công ty ông ký kết với các đối tác nước ngoài là bằng USD, vì vậy giá mua tour của khách du lịch Nga sẽ tăng cao. Điều này dẫn tới sự sụt giảm rất lớn khách du lịch khi Việt Nam mở cửa du lịch trở lại. Ngoài ra, giá xăng dầu cũng liên tiếp lập đỉnh, làm tăng giá các gói tour du lịch ở mọi thị trường. Do vậy, lượng khách du lịch sẽ sụt giảm không chỉ ở thị trường Nga, mà còn cả ở các thị trường khác bao gồm châu Âu.

Theo Ông Bùi Quốc Đại, Phó Giám đốc điều hành Anex Việt Nam (Anex Tour) cho biết: “Nga và Ukraine là hai thị trường khách du lịch lớn của Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Anex Việt Nam. Thời kỳ cao điểm vào cuối năm 2019, Công ty đưa về Nha Trang - Khánh Hòa khoảng trên 34.000 khách Nga/tháng; Phú Quốc khoảng 12.000 khách/tháng. Hiện nay, Anex phải giảm các chuyến bay đón khách tại đây, đồng thời cắt giảm nhân sự công ty để chờ tình hình ổn định trong thời gian tới”.

Trong khi đó, ông Lương Hoàng Thiên, chuyên gia điều hành cơ sở lưu trú tại Nha Trang - Khánh Hòa cho biết: “Trong tình hình này, khách Nga còn lâu mới đến Việt Nam. Khách Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng đi du lịch Việt Nam vì Chính phủ Trung Quốc khuyến cáo rằng Việt Nam đang là đỉnh dịch Covid-19 nên hạn chế đến đây. Mới đây nhất, Mỹ vừa cảnh báo công dân của họ không nên đến Việt Nam du lịch vì tình hình dịch tại Việt Nam còn rất phức tạp”.

Nhiều đơn vị lữ hành đón khánh quốc tế về Việt Nam thừa nhận, do chiến sự nổ ra nên hàng loạt tour du lịch đã bị hủy. Nhiều chuyến bay Nga - Việt Nam để trống ghế do khách hủy bay, các hãng hàng không cũng thua lỗ nặng vì khách đồng loạt hủy vé.

Mở rộng thị trường, tập trung khách nội địa

Năm 2019, Khánh Hòa đón hơn 3,5 triệu khách quốc tế, trong đó có tới hơn 80% là khách Trung Quốc và Nga, đây cũng là con số cao kỷ lục từ trước tới nay. Nhưng hiện nay, con đường phục hồi du lịch gặp muôn vàn trắc trở.

Theo một đại diện Công ty Anex Việt Nam, đơn vị hiện đón lượng khách du lịch Nga lớn nhất tại Khánh Hoà, ngày 3/3, công ty có kế hoạch đón hơn 300 du khách Nga có “hộ chiếu vaccine” đến Khánh Hoà, đây là chuyến bay đầu tiên trong tháng 3/2022. Doanh nghiệp này bắt đầu đưa khách Nga có hộ chiếu vaccine đến Việt Nam từ tháng 12/2021, với tần suất 8 chuyến/tháng, mỗi chuyến hơn 300 du khách. Tuy nhiên, chiến sự giữa Nga và Ukraine nổ ra, nên nhiều khách Nga đã hủy tour du lịch.

“Hiện tại, công ty đã giảm tần suất bay từ 8 chuyến/tháng xuống còn 5 - 6 chuyến/tháng. Lượng khách cũng chưa lấp đầy chuyến bay nên công ty bù lỗ khá nhiều. So với thời điểm chưa xảy ra chiến sự lượng khách hủy tour tăng lên khoảng 30%. Nhiều hãng hàng không ở Nga đang thuê máy bay ở châu Âu, với việc cấm vận của châu Âu các hãng hàng không cho thuê máy bay sẽ thu hồi lại, có thể thời gian tới việc vận chuyển hành khách sẽ gặp trục trặc”, đại diện Anex Việt Nam cho hay.

Bà Nguyễn Thị Lệ Thanh, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa, chia sẻ: “UBND tỉnh Khánh Hòa và ngành du lịch địa phương xác định, trong thời gian tới, khách du lịch nội địa vẫn là thị trường then chốt. Bởi ngoài chiến sự đang diễn ra thì dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp trong cả nước, việc mở cửa đón khách quốc tế sẽ gặp không ít khó khăn khi du khách vẫn e ngại với dịch bệnh và chưa sẵn sàng trở lại Nha Trang - Khánh Hòa”.

Ông Trần Minh Đức, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang - Khánh Hòa, nhận định: Cần tập trung khai thác thị trường khách nội địa vì đây là nguồn khách chủ lực, các cơ quan chức năng cần sớm ban hành các quy định để mở cửa du lịch hoàn toàn trở lại vào ngày 15/3, lúc đó các doanh nghiệp mới có thể lên kế hoạch, xúc tiến mở rộng sang các thị trường khách quốc tế khác, trong khi quy định trong nước còn chưa rõ ràng sẽ rất khó để doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường./.